"То, что внизу, аналогично тому, что вверху. И то, что вверху, аналогично тому, что внизу, чтобы осуществить чудеса единой вещи."

მიკროკოსმის და მაკროკოსმის აღქმა, ბევრი ადამიანის გონებისთვის ორ პრიმიტიულ ჭრილში განიხილება; ან პირდაპირი გაგებით "ზემოთ და ქვემოთ"-ს გულისხმობენ, ან "დიდს და პატარას". სინამდვილეში ის მხოლოდ გამოვლინებაა, როგორც მთელი ნაწილის მიმართ და პირიქით - ნაწილი მთელის მიმართ. მისი დაყოფა, დანაწევრება, ერთიანობაში არ განხილვა ან რომელიმეს უარყოფა ისეთივე სიბრიყვე იქნებოდა, როგორც მზის განხილვა სინათლის ნაწილაკის გარეშე, ან ოკეანის - წყლის წვეთის გარეშე.

არის ასეთი გამოთქმა "როცა წვეთი ოკეანეში ვარდება, ის აღარ არის წვეთი, ის უკვე ოკეანეაო" და პირიქითაც "ნუ დაგავიწყდებათ, რომ ოკეანეც შეიძლება წვეთებად დაიღვაროსო". რა არის ოკეანე, თუ არა ამ წვეთების ერთობა...

"ის რაც ზემოთ არის, ასეთივეა ქვემოთ და პირიქით" - არ ნიშნავს მაინც და მაინც ზომებს და მასშტაბებს, თითქოს აუცილებლად რაღაც დიდი ციური სხეული უნდა მეორდებოდეს მიკროსამყაროში. კი, ხანდახან ასეც ხდება, რომ არა მასშტაბების სიყვარული, ციცინათელასაც ვარსკვლავივით ვეთაყვანებოდით, მაგრამ, რეალურად, ეს ნიშნავს, რომ ზემატერიის გამოვლინება ხდება მატერიაში, და პირიქით. ერთის უარყოფა ავტომატურად იწვევს მეორის უარყოფასაც. აქ რა თქმა უნდა არ ვგულისხმობ მატერიალისტობას ჩვენეული გაგებით, აქ არამატერიის მატერიაში გამოვლინებას ვგულისხმობ და მატერიის არამატერიაში (ენერგიაში), ან თუ გნებავთ ფიზიკურის სულიერში და სულიერის - ფიზიკურში.

ჩვენ საწვავი ნივთიერებებივით ვართ, სანთლებივით, რომელიც უნდა დაიწვას ბოლომდე, თუ ცეცხლად ქცევის სურვილი გვაქვს. სანთელი თავის თავს "გასცემს" ამ ფორმით, სრულად გასცემს და რომ არა ის (პირობითად სანთელი), არც ცეცხლი იარსებებდა, მაგრამ რომ არა ცეცხლი, არც სანთელი დაიწვებოდა. ეს აქტი, ერთის მხრიდან სრული გაცემის და მეორეს მხრიდან სრული მიღების, არის ის ჯადოსნობა, რომელსაც მოძრაობაში მოჰყავს უძრავი, მკვდარი საგანი და სიცოცხლესთან აზიარებს.

როცა ჩვენ ვუარყოფთ სანთელს, როგორც მატერიას, ჩვენვე ვუზღუდავთ მას სხვა ენერგიად გარდაქმნის შესაძლებლობას. ან როცა პირიქით, გვენანება და ვერ ვიმეტებთ, ახლოს არ ვუშვებთ ცეცხლს, იმის შიშით, რომ აღარ გვექნება სანთელი და აღარ ვიარსებებთ, როგორც ეს კონკრეტული ფორმა, ამით განაჩენი გამოგვაქვს თავისთვის: მუდმივი სტატიურობა, უმოქმედობა და გაყინვა ერთ წერტილზე.

მოქმედება, აქტი, ენერგია - ეს ის მაცოცხლებელი აუცილებლობებია, რომლის გარეშე არსებობის შანსი არ ექნებოდა არაფერს. ამიტომ ფრაზა "ის რაც ზემოთ არის, ასეთივეა ქვემოთ...", მხოლოდ იმაზე მიგვითითებს, რომ ერთნაირი პრინციპით მუშაობს ორივე სამყარო, და არა იმაზე, რომ ერთი მეორეზე აღმატებულია ან დაკნინებულია.

საკმარისია დავაკვირდეთ ბუნებას, ის ამაზე ლაპარაკობს, მღერის, ყვირის კიდეც... ის სულ მოძრაობს, ხილულიც და უხილავიც. ხეს რომ არ ჰქონდეს გაცემის და ამავე დროს მიღების იმპულსი ჩადებული, არც ნაყოფს გამოიღებდა, არც ფოთლებით გამოკვებავდა მიწას, არც ფრინველებს შეიფარებდა, არც ცეცხლად იქცეოდა და ვერც წყლით შეძლებდა ზრდას. და ეს ხდება დაუსრულებლად, ერთიდან მეორე, მეორიდან - მესამე... ხვალ ეს ხე რომელიმე სუპერნოვად იქცევა და ათასობით გალაქტიკას გაანათებს.

...და ჩვენ? ჩვენ მხოლოდ ვლაპარაკობთ, ვლაპარაკობთ... ვოცნებობთ და ვფანტაზიორობთ. პრეტენზია გვაქვს ზე-არსებობაზე, გაცემის მინიმალური უნარი კი არ გაგვაჩნია. გვგონია საკუთარ თავზე ვზრუნავთ, როცა ვზრუნავთ საკუთარ "ადგილზე", "მე"-ზე, "ჩემია"-ზე, და ვერ ვხედავთ, რომ ეგოს ვკვებავთ ამით და არა სულს. თუ გაცემა არ შეგიძლია აქ და ახლა, დასაწვავად არ გეთმობა დღევანდელი "სანთელი", იმისთვის რომ ანათო, თუნდაც სხვებისთვის, და ასევე არ შეგიძლია იმ ცეცხლის მიღება, ასე დარჩები ყოველთვის სანთლად და სულს დააობებ, გაყინავ. ყოველი აფეთქებული ვარსკვლავი დამიდასტურებს ამას, საკუთარი თავის განადგურებით რომ აჩუქეს მილიარდობით ვარსკვლავს სიცოცხლე.

თუ ვერ ახერხებ ფიზიკურად (შეზღუდულ უნარს არ ვგულისხმობ), ვერ შეძლებ სულიერადაც. იმიტომ რომ აქ გადამწყვეტია ნება, ნება კი ვლინდება მატერიაშიც და არამატერიაშიც ერთნაირად. თუ სულიერში არის თანაგრძნობა, ის აუცილებლად ვლინდება ფიზიკურ გამოხატულებაში, ისევე როგორც სხვა ნებისმიერი სულიერი თვისება და სიძლიერე. ძალა - ეს უკვე ენერგიაა, ის მოქმედია და ვლინდება უამრავი ფორმით. მაგრამ, როცა მხოლოდ ყბედობ თანაგრძნობაზე, გვერდით ჩაუვლი მშიერ მაწანწალას და ერთ ნატეხ პურსაც ვერ გაიმეტებ მისთვის, ან წაქცეულს დაინახავ და წამოსაყენებლად ხელის გაწვდენა დაგეზარება, აქ ფილოსოფია ზედმეტია. როგორ შეიძლება ასეთ ადამიანს უდიდესი თავგანწირვის არსი გქონდეს შეცნობილი, სადაც მართლა ძლიერი სულის ადამიანები, მსხვეპლად, არა მხოლოდ მატერიალურ სიკეთეს ან თუნდაც საკუთარ სიცოცხლეს თმობენ, სულსაც კი თმობენ სხვის გადასარჩენად, საკუთარ სულებს იმეტებენ ტანჯვისთვის და თუ გნებავთ "ჯოჯოხეთისთვისაც"... აი, ასეთები იწვიან და ანათებენ, ის ერთეულები, რომლებიც მზად არიან საკუთარი თავების ბოლომდე გასაცემად. სხვა ყველაფერი "ჩამქრალი სანთლის" ილუზიაა, გული რომ არ გალღვობია ჯერ, ცეცხლის ეშინია და ყვირის "ვანათებო".

ორ შემთხვევაში გიწევს ადამიანის ზურგის ყურება: როცა შენგან გარბის, და როცა საკუთარ გულს ახვედრებს შენთვის ნასროლ ტყვიას... მაგრამ არცერთს არ ეშინია დარტყმის ზურგიდან; პირველს იმიტომ, რომ იცის, თავისზე ძლიერს ტოვებს ზურგს უკან, მეორეს იმიტომ, რომ შენს გამო ისედაც ყველაფრისთვის მზადაა.

არსებობს ცრემლები, წვიმისგან რომ ვერ არჩევ და წვიმა, ცრემლებისგან რომ ვერ არჩევ. არსებობს სიტყვები, გრძნობისგან რომ ვერ ანსხვავებ და ანაბეჭდად გიტოვებს სულში... ცოცხალი, ფერადი, სველი ქრიზანთემების სურნელით.

ისმენ, გძრავს, პულსს გიჩერებს, მაგრამ ვერ ხვდები რატომ, პატარა ხარ ჯერ...

მერე ნანობ. გგონია დაკარგე. არადა, სულ აქ არის, თან დაგყვება. არ ჭკნება, არ უფერულდება, არომატს არ კარგავს, სუნთქავს... ისევ შენთანაა. არა როგორც მოგონება, არა როგორც ისტორია, როგორც ანაბეჭდი, ერთხელ და სამუდამოდ კვალდამჩნეული, წარუშლელი...

აღარ გახსოვს, თმის ღერიდან ფეხის ფრჩხილამდე კოკისპირულ წვიმაში გაწუწული სილუეტი... აღარ გახსოვს გალურჯებული ტუჩების კანკალი, აღარც დახრილი თვალები, ნაწილობრივ შიშისგან, ნაწილობრივ მორცხვობისგან, არც ის, როგორ ამოღერღე: "რას ელოდებოდი?"

მან კი პასუხი არ გაგცა, უბრალოდ, ვითომც არაფერი, ადგა და სულზე ამოგიტვიფრა: "ველოდებოდი, რომ... ან შენ გამოხვიდოდი, ან მზე!"

19.11.2017

რამდენჯერ უნდა დაეცეს ადამიანი, რომ წამოდგომის სურვილი გაუქრეს... ერთხელ, ორჯერ, ასჯერ... რამდენჯერ უნდა გადაიტყავოს მუხლები, რომ მიხვდეს, გამოძერწილი ფრთებით ვერ იფრენს... ხანდახან გინდება, მორიგი მტკივნეული დაცემისას, თავი მოიმკვდარუნო და იწვე... უბრალოდ იწვე და ვერტიკალურად იყურო. მიწიდან ცისკენ უფრო ლამაზი ხედია, ვიდრე პირიქით.

მე მაოცებენ ადამიანები, რომლებიც ცნებებზე მაღალფარდოვნად საუბრობენ, სიტყვებს ხარჯავენ, მათთვის ღირებულების მინიჭებაზე ენერგიას კი - არა... მაოცებენ ის ადამიანები, რომლებიც უშიშრობაზე და სიმამაცეზე მიწისქვეშა სამალავიდან ყვირიან, თავისუფლებისკენ კი სხვებს საკუთარი ნაჭუჭიდან მოუწოდებენ... ის ადამიანები, თანაგრძნობისთვის ცრემლებს რომ არ იშურებენ, დაცემულს კი ხელს არ უწვდიან საშველად, ემპათიაზე დისერტაციებს რომ წერენ, "სხვისი ჭირი - ღობეს ჩხირის" წესით კი ცხოვრობენ... მათ არ ეხებათ... მათ არაფერი არ ეხებათ, მაგრამ მაინც მტკიცედ სჯერათ რომ "ერთიანობას" გრძნობენ ყველაფერთან. კიდევ ის ადამიანები, გულწრფელობაზე რომ ნიღბის ქვეშიდან გესაუბრებიან, და ისინიც, გვერდში დგომისას მარტო საკუთარ გვერდს რომ გულისხმობენ... საკუთარი "დირეს" შენდობაზე მორალს რომ გიკითხავენ და შენს "ბეწვზე" ზურგს რომ გაქცევენ... ამაყად. გამოცდილებაზე პრეტენზია რომ აქვთ და შეცდომები არასოდეს დაუშვიათ... ფრენას რომ აღმერთებენ და გადახტომა არასოდეს უცდიათ.

...და მერე, თუ ეს გაოცება შეგამჩნიეს, ქედმაღლურად გეტყვიან, რომ შენ სიყვარულის არაფერი გაგეგება...

რა სიბნელეათქო ვთქვი ერთხელ და ერთმა მობრძნო არსებამ მითხრა ამას წინათ, "ვისაც რა აქვს შიგნით, იმას ხედავსო", ჰო რავიცი, შეიძლება მეც ბნელი ვარ, მიუხედავად იმისა, რომ მზეც თავის გარშემო მხოლოდ სიბნელეს ხედავს, არგუმენტად არ გამოდგება იქ, სადაც შიდა და გარე ხედვა ვერ გაურჩევიათ. ვინც შიგნით ხედავს სიბნელეს გარეთ გარბის, ვინც გარეთ - შიგნით იმალება, მაგრამ ორივე სიბნელეს გაურბის, ფაქტია.. ხანდახან, აღარც შიგნით მინდა ყურება და აღარც გარეთ, უბრალოდ თვალების დახუჭვა მინდა ხოლმე და ეგეც არ გამოგდის ადამიანს, ეცდები და ათჯერ ძვირი დაგიჯდება, რომელიმე გზასაცდენილი თვალახვეული ისე გადაგივლის, ვერც შეგამჩნევს.

შიშის წარღვნა დაგვატყდა თავს და პანიკაში ერთმანეთს ვსრესთ, ვთელავთ.. რომელი სტიქია იზამდა ამას ჩვენზე უკეთ... ვერც ცეცხლი, ვერც წყალი... ვერცერთი! საკუთარ გულში ჩაიხედეთო, კი ასწავლის ყველა (ნაწილობრივ), ქრისტედან დაწყებული ბუდათი დამთავრებული, მაგრამ... აჰა, ჩაიხედეს და შოკი მიიღეს, ისევ გარეთ ბოდიალი არჩიეს...

მეზიზღება ყველა მოძღვრება, არასდროს არაფერი დაულაგებია რომელიმე მოძღვრებას ადამიანში, პირიქით, მხოლოდ სული აუწეწია და ქაოსი შეუტანია, ტვინი აურევია და გზა დაუგრძელებია... გარეგნულად სიმშვიდე მოუტანია, და სინამდვილეში ბევრად დაუცილებია რეალური სიმშვიდისგან, საკუთარი თავისგან. სატყუარაა ყველა მოძღვრება, სწავლება, სიტყვების გაზეპირება, ტყუილია ყველაფერი, ილუზია, რომელსაც ნებისმიერი ჩაებღაუჭება სიბნელეში, შენ მხოლოდ ხელმოსაჭიდი გადაუგდე... მე ჯერ ვერცერთის შედეგს ვერ ვხედავ, იქნებ ვცდები.. არ ვიცი, ერთეული გამონაკლისების გარდა, რომლებმაც ისევ თვითონ მიაგნეს თავს, არ შეეშინდათ საკუთარი წყვდიადის.. რომელი მოძღვრება ასწავლის სიბნელის სიყვარულს? თუნდაც ერთი მანახეთ, რომელიც სიბნელეში ხედვას და მის სიყვარულს ასწავლის, რომელიც გეტყვის რომ არ უნდა გეშინოდეს მასთან შეხების, რომლის გარეშეც წარმოუდგენელია ან საკუთარ სიღრმეში ჩახედვა, ან თავის შეცნობა, ან შეყვარება ან რაიმე ღვთიურის დანახვა ამ სიბნელის მიღმა.. ყველა თვითონ აშინებს სიბნელით, ყველა სინათლის ძიებისკენ მოუწოდებს მხოლოდ, და სიბნელეს თავშივე აძულებს... ვერაფერს შეიცნობ სიძულვილით, ვერც შიშით... ადამიანს კი არცერთის დანახვა არ უნდა, შესაბამისად სულ ძიებაში იქნება, უსასრულოდ...

სიბნელე არ არის ბოროტება, უბრალოდ სიბნელეს ვეძახით იმას, რაც ჩვენთვის უცნობი და უხილავია, ის უბრალოდ შეუცნობელია... და ჯერ კიდევ შეუცნობელია იმიტომ, რომ არავინ შეიყვარა.

ძნელი არ არის უკვე წაკითხული წიგნის დახურვა და გვერდზე გადადება, არც იმ ოთახის კარის გამოხურვა და დატოვება, სადაც უბრალოდ სტუმარი ხარ… და საერთოდაც, არასოდეს არ არის ძნელი უკვე ნანახის და შეცნობილის უკან მოტოვება, წერტილის დასმა, დასრულება, სიცოცხლისაც კი…

უბრალოდ ძნელია ახალი წიგნის გადაფურცვლა, სადაც მთავარი გმირი შენ თვითონ ხარ და არა სხვა, რომლის ნაფეხურებსაც კვალდაკვალ მიყვებოდი, ძნელია ახალი კარის გაღება და გადაბიჯება, წარსულის ჩამობერტყვა და კარის ზურს უკან მოხურვა მაშინ, როცა ეს ნაბიჯი შენია და არ იცი წინ რა გელის, ძნელია გაუკვალავ გზაზე სიარული, განსაკუთრებით მარტო…

შეუცნობლის შიში, მთავარი მიზეზი ყველა სხვა შიშის და ერთ წერტილზე გაყინვის. ხშირად, უკვე გამოღებული კარის ზღურბლზე დგახარ და გაქვს არჩევანი, ან კარი გამოიხურო და წინ გადადგა ნაბიჯი, ან გაჩერედე და ეს გაჩერება უსასრულოდ აქციო, ან უკან მობრუნდე. ამ დროს ბევრი რამ გექაჩება «უკან» ან გყინავს ადგილზე, და მხოლოდ ერთი — შიში გიშლის ხელს ნაბიჯის წინ გადადგმაში, იქ, სადაც მხოლოდ სიყვარულის იმედი შეიძლება გქონდეს…

და ეს შიში ხშირად იმდენად ძლიერია, რომ ფარავს ყველაფერს, ერთი შეხედვით «უკან მოტოვებულს»… ფარავს აუტანელ ტკივილსაც კი, ტანჯვას, სასოწარკვეთას, უჰაერობას, ჭუჭყს და სიბინძურეს და სწორედ ამ დროს გონიერი ადამიანის გონებაში იბადება ისეთივე მტკივნეული, სასოწარკვეთილი და ჭუჭყიანი ფრაზა, როგორიც არის «მიჩვეული ჭირი სჯობს მიუჩვეველ ლხინსო»…

დარწმუნებული ვარ, სწორედ ასეთ დროს გაუელვა ადამიანს აზრად ამ «ჭეშმარიტებამ». მე კი, ერთი უგუნური, სრულიად ბრმა და ფეხშიშველი, ფეხებდასერილი ისე მივაბიჯებ წინ, რომ წარმოდგენაც არ მაქვს ჩემი ჭრილობები ღირს თუ არა ამად.

უკვე მერამდენე კარი გავაღე და დავხურე, მერამდენე ეკლიანი გზა გავაცანი ჩემს დასერილ ფეხის გულებს და მაინც არაფერი მაჩერებს…

ამაზე მეტი უგუნურება რა გინდა?! ან რომელი გონიერი დაგეთანხმება შენი გიჟური შემოთავაზება მიიღოს და გამოგყვეს «ბრმად»?! და მე მესმის მათი… კომფორტის ზონის დათმობის გაბედვა სულაც არ არის გონივრული საქციელი.

«გაბედვა» ხომ საკუთარი ბედის შეცვლას ნიშნავს, ვის აქვს ამის უნარი ბედს ეთამაშოს, ვის ეყოფა გამბედაობა (?)…

მე კი სხვა არაფრის შეთავაზება არ შემიძლია, გარდა იმისა, რომ ამ გზაზე სვლას გავბედავ მასთან და მისთვის, მაგრამ არა მის მაგივრად…

Sola Larum

Sola Larum
აკრილი. ტილო.

Disappear

ფროიდი ამბობდა, ღმერთი, სამოთხე, გარდაცვალება - ყველაფერი ილუზიააო, არყოფნის გვეშინია და ამიტომაც ვიგონებთ ზღაპრებს სიკვდილის შემდგომო... მართალი გითხრათ, ფროიდს ბევრ რამეში ვერ ვეთანხმები და ჩემთან ამ ადამიანის ნააზრევი ახლოს არასოდეს მოდიოდა, თუმცა, ახლა მომინდა მასთან გასაუბრება.

სინამდვილეში, არავინ არ იცის რა არის სიკვდილის შემდეგ, შეიძლება მართლაც ილუზია იყოს ყველაფერი, ადამიანის გონების ხრიკი, თამაში, მაგრამ იმავე მიზეზით, რა მიზეზითაც ამას ფროიდი „ამტკიცებდა“, ვერც ასე გადაჭრით იტყვი, რომ ყველაფერი ილუზიაა და არაფერი არ არის სიკვდილის შემდეგ... როგორც „მორწმუნეს“ ვერ ეცოდინება დანამდვილებით, ისე ვერ ეცოდინებოდა ფროიდსაც... ამიტომ, ამ თემაზე დავა, კაცობრიობის მუდმივი თავის ტკივილია. არადა, ნეტა მარტო თავის ტკივილი ყოფილიყო და ნუ იქნებოდა ამ მიზეზით უამრავი სისხლის ღვრა. ალბათ სხვა არცერთ მიზეზს, ერთად აღებულს, არ აწევს იმდენი სისხლი მრხებზე, რაც რწმენის და რელიგიის გამო ომებს.

სხვათაშორის, ის ფილოსოფოსებიც და ათეისტებიც და გარკვეულწილად მეცნიერებიც (უფრო სწორად არატრადიციული „მორწმუნეები“ და არატიპიური, არაეკლესიური, ოღონდ სულიერად და გონებრივად განვითარებული ადამიანები, რომლებსაც მაინც სჯერათ რაღაც მიღმიერის), ცდილობენ, წმინდა წიგნებში თუ ვერა, ბუნებაში და სამყაროში მაინც დაინახონ რაღაც ფორმით საკუთარი „გაგრძელება“, უწყვეტობა, მარადიულობა, თუნდაც ატომად, ან ფოთლად, ზღვად, წვეთად, ან ენერგიად, გონად, აზრად, ფიქრად... არა აქვს მნიშვნელობა რად, რა ფორმით და სახით, მთავარი ის შინაგანი სურვილი და მისწრაფებაა, რომელიც მარადიულობისკენ გვიზიდავს. მართალია ეს მარადიულობაც გვაშინებს რაღაც მხრივ, მაგრამ ფაქტია - გვიზიდავს. და საერთოდაც, აქსიომაა, რომ ყოველთვის გიზიდავს ის, რისიც გეშინია.

ისევ შექსპირი გამახსენდა თავის „ყოფნა - არ ყოფნით“, და მართლაც, საკითხავი აი ეს არის!

...და კიდევ, საკითხავია, ადამიანს ყველა დოგმა, ცოდნა, წარმოდგენა, რელიგია და რწმენა რომ შემოაცალო ძველი სამოსივით, რომ არ დაუტოვო არცერთი მისხალი იმ შეგონებებიდან, რასაც აქამდე ისმენდა სხვადასხვა თეორიული ცოდნებიდან, დაუნგრიო ყველა კერპი და ხატ-სახე, უბრალოდ წაუშალო გონებიდან, მეხსიერებიდან ყველა დოგმად ქცეული ილუზია, რა მოუვა, დამშვიდდება თუ პირიქით უკიდურეს პანიკაში ჩავარდება? მე რატომღაც პირველი ვარიანტი მგონია, თუმცა შეიძლება ვცდებოდე, უბრალოდ მგონია, რომ საპანიკო აღარ ექნება არაფერი, ვინაიდან ზემოთ ჩამოთვლილთან ერთად, შიშის ფაქტორიც გაქრება მასში. არ არის შიში - არ არის პანიკა, არ არის სიძულვილი, არ არის ბრძოლა... მხოლოდ სუფთა ცნობიერება, შეუბღალავი სიყვარული.

სამყაროს არ მართავს და არ ამოძრავებს ძალაუფლება, ან ფული და სექსი, როგორც ჩაგვჩიჩინებენ, არა, სამყაროს ამოძრავებს ან შიში ან სიყვარული, უფრო სწორად „ან“ არა - „და“, ორივე უკიდურესობა, შიში და სიყვარული! და დღეს შიში მეტია... იმ ცოდნებში და რელიგიებშიც კი, რომლებიც სიყვარულს უნდა ემსახურებოდნენ და ამრავლებდნენ, აი იქაც კი ჭარბობს შიში, მეტიც, შიშით იმართება, სწორედ შიშია მათი საძირკველი, ფუძე და საწყისი.

ვიღაც მეტყვის ალბათ, რომ არა დასჯის ან „ღვთის შიში“, ბევრად მეტი ბოროტება იპარპაშებდაო, მაგრამ... რომ არა დასჯის ან ღვთის შიში, ყველა სხვა შიში გაქრებოდა და შესაბამისად „ბოროტებაც“, რადგანაც ყველაზე დიდი ბოროტება, თვითონ შიშია და სწორედ მისგან იღებს სათავეს. გადაკეტე სათავე, მოაჭერი ურჩხულს თავი, და ის მოკვდება, რაოდენ დიდი ტანიც არ უნდა ჰქონდეს, ის ვეღარ იქნება ბოროტების ცეცხლის მფრქვეველი.

ცოტა შორს გადავუხვიე თემიდან, მაგრამ ბ-ნ ზიგმუნდს დავეთანხმები ამჯერად, მაგრამ მხოლოდ ერთ მონაკვეთში, „ჩვენ გვინდა არსებობა, ჩვენ გვეშინია არყოფნის...“, და სწორედ ამ არყოფნის შიშის გამო ვქმნით უამრავ ილუზიას, მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება სულაც არ იყოს ილუზია და მართლაც არსებობდეს რამე, მთავარი ახლა ეს კი არ არის, მთავარი ის არის, რომ ჩვენ ასე გვინდა იყოს, და სხვა ვერსიას არც განვიხილავთ და არც ვაღიარებთ. უბრალოდ იმისიც კი გვეშინია, რომ ორივე ვერსია დავუშვათ „ყოფნა - არყოფნა“. ჩვენ რომ ამის არ გვეშინოდეს, მაშინ საერთოდ არ დაგვჭირდებოდა რაიმე სახით ამ ყველაფრის მტკიცება, გინდა სხვებთან და გინდაც საკუთარ თავთან.

და ამ ყველაფრის მერე ვამბობთ რომ თავისუფლებაზე გვაქვს პრეტენზია?

მახსოვს, ადრეც ვთქვი და ეხლაც იგივეს გავიმეორებ, ალბათ არარსებობის გაბედვაშია სრული თავისუფლება, პრინციპში ორივეს გაბედვაშია, უბრალოდ „არსებობა“ უკვე „გავბედეთ“ მეტ-ნაკლებად და ამიტომ აღარ ვამახვილებ ყურადღებას. სინამდვილეში კი თავისუფლება იმაშია, როცა გაურკვევლობა აღარ გაშინებს, როცა მნიშვნელობა ეკარგება, იარსებებ თუ არ იარსებებ მერე, გაგრძელდები თუ დასრულდები, დარჩები რაიმე ფორმით თუ გაქრები... მთავარია არც ერთმა და არც მეორემ არ შეგვაშინოს, არც "ჯოჯოხეთის" არსებობამ და არც "სამოთხის" არ არსებობამ, არ შეგვაშინოს იმან, რომ მარადიულად ვიარსებებთ და ვერსად გავექცევით საკუთარ თავს, რა ფორმითაც არ უნდა ვიარსებოთ და არც იმან, რომ ყველანაირი ფორმით შევწყვეტთ არსებობას. სხვა ყველაფერი გემოვნების ამბავია... მინდა ღმერთზე ვისაუბრებ, მინდა ფოთლებზე და მინდა ატომებზე.
საბოლოოდ, მხოლოდ იმის თქმა მინდოდა, რომ რწმენა თუ ცოდნა, რელიგია თუ მეცნიერება, არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ეფუძნებოდეს შიშს, ნებისმიერი სწრაფვა მხოლოდ სიყვარულს უნდა ემსახურებოდეს, რომელიც გარანტი იქნება სრული სიმშვიდის და ნამდვილი თავისუფლების.

/23.05.2017/

მე მაპატიეთ ყვავილობის არდაბრუნება...

მე მაპატიეთ ერთი წვეთი ზღვის მითვისება, ერთი გრამი ცის სილურჯის ქურდობა...

მერე, ჩუმად მოპარული ღმერთის ამბორი, გარიჟრაჟზე პირველ მზის სხივად რომ ჩავიწანი თმაში... არადა უბრალოდ, მთვარესთან საკეკლუცოდ მინდოდა. ის ჩემთან დარჩება, ჩემთან ერთად გაქრება სხვა, უფრო დიდი მზის ამოსვლისას.

ვერ დაგიბრუნებთ მე ჩემ წილ ღრუბლებს, ფილტვების გახეთქვამდე, ხარბად რომ ვისუნთქავდი თვალდახუჭული, მეგონა გამივიდოდა... ის ჩემთან ერთად გაწვიმდება, კიდევ ერთხელ რომ მომაწვება სევდა და ამეტირება.

ნურც გაზაფხულის პირველ ყვავილობას მომთხოვთ, სულში ჩაქსოვილს, ნურც პირველ ფოთოლცვენას, შეხორცებულს, შეთვისებულს... ვერც ფერებს დაგიბრუნებთ, მზერაში ამოტვიფრულს, მე მათ თან გავიყოლებ მორიგ მონატრებამდე... ეს იქნება ჩემი სასჯელი.

მე მაპატიეთ არდაბრუნება...

/21.05.2017/

ფრენა - სიცოცხლის სიგრძით

ფრენა უმიზნო... უსივრცო ცა... ფრენა - მელოდიად, სუნთქვად, გულისცემად, ფრთებით სიყვარულის, ფრთებით - მსუბუქით, მიწას მოწყვეტა ბავშვურ თავაშვებად...

სულში დამწყვდეულა მთელი სამყარო, წვეთში ჩატეულა უძირო ზღვა, ღრუბლებს წაუშლიათ ცისფერ ირაოდ, ცაზე მოქარგული ფიქრების გზა...

ბედნიერების მაწვიმს ცრემლები, სუნთქვაშეკრული წამი გარინდულა, სიცოცხლის სიგრძით - ფრენამ წამიერმა, ზღვა სიყვარულთან სიკვდილი გამინულა...

/03.05.2017/

Myosótis

Myosótis
აკრილი. ტილო.

Silva materias...

ButterFly

აკრილი. ტილო 50X60 სმ.

როცა სამყარო ვერ გიტევს...

როცა ხარ ზღვა და ვერ გიტევს წვეთი, შენ მას ზღვად აქცევ, ის შენში კვდება. ...და ეს სამყარო საკმარისი არ არის შენს დასატევად!

შენ ხომ იცი... როცა ვერ ვიტევ შენს ერთ ცრემლს, ჩემ ცას ნაპრალები უჩნდება და სკდება, ღრუბლის ნაფლეთებად იშლება ზეცა. როცა ვერ იტევს შენს სილამაზეს, შენს ფაქიზ რხევას... შუშის ყუთში დამწყვდეული ზღვასავით ბობოქრობს, ღელავს! შენ იცი... როცა ვერ ვიტევ შენს ერთ, ღვთაებრივ ბგერას, მე ყველა სიმფონიას ვუკრძალავ ჟღერას... და დუმილში გისმენ.

როცა სამყარო ვერ გიტევს... თითქოს ასი ათასი ვარსკვლავი ფეთქდება ცაში... ერთდროულად, ათასი მზე ერთად იწვის და ელავს, ანგრევს ყველა გარსს, კედელს და იფრქვევა შენში, როცა სამყარო ვერ გიტევს “ერთს”... შენ ერთს... როცა ვერ გიტევ მე, ჩემი გარსიც მზესავით იწვის და დნება... კვდება, და როცა ჩემი სამყარო აღარაა საკმარისი შენს დასატევად, მე მას ვტოვებ და ვიღვრები შენში, წვეთივით, მეც შენში ვკვდები...

/05.04.2017/

Lotus

აკრილი. ტილო 50X60 სმ.

Carpe Diem...

დრო?? რა არის დრო, როცა ზამთარი ან გაზაფხული მხოლოდ სულში გაქვს... არაფერი! მაგრამ, როდესაც ხელში დაკრეფილი იები გიჭირავს, რომლებიც წამიერი არსებობით ტკბებიან, რომლებიც მხოლოდ დროში და სივრცეში ავლენენ თავიანთ სილამაზეს, შენ კი დილას ელოდები, რომ აჩუქო... ისინი დილამდე კარგავენ იმ სილამაზეს და არომატს, სიცოცხლეს... ისინი უბრალოდ ჭკნებიან. Carpe Diem... ზუსტადაც, წამი ჯობია მოწყვიტო ამ დროს და არა იები, იმიტომ რომ იები არა - სწორედ ის წამი იქცევა მარადისობად.

/20.02.2017/

პასუხისმგებლობა = თავისუფლება

Каждый человек несёт ответственность перед всеми людьми за всех людей и за всё. /Ф. М. Достоевский/

ფორმულაა ასეთი: პასუხისმგებლობა უდრის თავისუფლებას, რაც უფრო მეტი პასუხისმგებლობა გაქვს შენს თავზე აღებული, მით მეტად თავისუფალი ხარ, ეს პირდაპირპროპორციულია და ეს აქსიომაა. გარდა ამისა, ერთიც და მეორეც გამორიცხავს შიშს, სამაგიეროდ, ერთიც და მეორეც ატარებს სიყვარულს. სიყვარული კი თავისთავად გამორიცხავს ნებისმიერ შიშს.

არადა, ბევრი პირიქით თვლის, სამწუხაროდ, ძალიან ბევრი თავისუფლებაში უპასუხისმგებლობას მოიაზრებს, ვინაიდან ფიქრობენ, რომ სხვაზე პასუხისმგებლობა მათ თავისუფლებას ზღუდავს. ეს ძალიან უხეში ილუზიაა, უდიდესი თავის მოტყუება.

მარტივი მაგალითისთვის, ზოგადად ჯერ ერთ ადამიანს მოვიყვან, ერთ პიროვნებას, რომელიც თვლის რომ თავისუფალია, მან იცის (ან მინიმუმ უნდა იცოდეს), რომ ეს თავისუფლება მას საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობას აკისრებს. ეს მისი თავისუფლების ფასია (ასე დავარქვათ), რადგანაც, თუ ადამიანი თვლის რომ თავისუფალია ყველა ქმედებაში, შესაბამისად ის ამ თავის ქმედებებზეც თვითონაა პასუხისმგებელი. თუკი ის ნამდვილად თავისუფალია, მან იცის, რომ ნებისმიერი მისი ნაბიჯი, ქმედება, არჩევანი თუ ნება, და ამ ყველაფრის საბოლოო შედეგი, მხოლოდ მისი ბრალი იქნება და არა შემთხვევის, ან უსამართლობის, ან ღმერთის და ეშმაკის. მისი თავისუფლება სწორედ რომ მის სრულ პასუხისმგებლობაში გამოიხატება. მას არ ეშინია საკუთარი გადაწყვეტილების, როგორიც არ უნდა იყოს ის, მან იცის, რომ შედეგს სხვას ვერავის დააბრალებს, გარდა საკუთარი თავისა. თავისუფლებაში კი ნებისმიერი ქმედება იგულისხმება, სადაც გადაწყვეტილებას ჩვენი ნებით ვიღებთ, თუნდაც ეს სხვაზე ზრუნვა იყოს (რომელსაც ბევრი თავისუფლების დაკარგვად მიიჩნევს). ამიტომ: Прежде чем снимать с себя ответственность, найдите, на кого её переложить. /Анатолий Рас/ - ამაზე უკეთესად მე ვერ ვიტყოდი, ასე რომ უბრალოდ დავეთანხმები. მართლაც, პასუხისმგებლობის მოხსნა თუ გინდა, ვინმეს ან რამეს უნდა გადააბარო და როგორც კი ეს მოხდება, ავტომატურად დამოკიდებული ხდები მასზე, ვისაც ან რასაც გადააბარებ (შემთხვევაზე, სიტუაციაზე, ვარსკვლავებზე, ეშმაკზე, ღმერთზე ან თუნდაც მეზობლის ხასიათზე). თავისუფლებას აქ აღარაფერი ესაქმება, ყველა შენს ნაბიჯზე და ქმედებაზე მხოლოდ ისინი იქნებიან პასუხისმგებლებიც და დამნაშავეებიც.

არ ვიცი რატომ ვილაპარაკე ამდენი, ნამდვილად თავისუფალმა ადამიანმა ხომ ეს ისედაც იცის. ის რომ საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობა განსაზღვრავს მის თავისუფლებას, ეს მისთვის ორჯერ ორია, ის საკუთარი თავის და საკუთარი სამყაროს მფლობელიც თვითონაა, მეფეც და ღმერთიც, თვითონვე ქმნის და თვითონვე ანგრევს, შესაბამისად, თვითონვე მოიმკის ყველა სიკეთეს თუ ბოროტებას, რასაც დათესავს, თვითონვე ისიამოვნებს ამით და თვითონ იტირებს თავის ქმედებების გამო. ის ყველაფერზე თვითონ აგებს პასუხს...

აი საკითხავი მხოლოდ ისაა, ვის „რამხელა“ სამყარო აქვს... რამდენად ფართოა და რა მასშტაბებზე გადის მისი სამყარო, სად მთავრდება მისი საზღვრები... ან იქნებ უსაზღვოა? არა აქვს მნიშვნელობა, უბრალოდ საქმე იმაშია, „რამხელაც“ თვითონ არის და სადამდეც სწვდება "უფლებებს", ზუსტად იმხელაა მისი პასუხისმგებლობაც. სადამდეც საკუთარ თავს და საკუთარი სამყაროს ჰორიზონტს ხედავს, ზუსტად იმდენზეა პასუხისმგებელიც. თუ ეგოცენტრიკია, ასეთი მხოლოდ საკუთარი სხეულის და სურვილების, საკუთარი „მე“-ს იქით ვერ ხედავს სამყაროს, ამიტომ პასუხისმგებელიც მხოლოდ საკუთარ თავზეა, ზოგი უფრო ფართოა: საკუთარ ოჯახზე გრძნობს პასუხისმგებლობას, ზოგი - სამშობლოზე, ზოგი - პლანეტაზე, ზოგი კი - მთელ სამყაროზე...

ტყუილად არ ამბობდა პატივცემული ჯიდუ (კრიშნამურტი), რომ ყოველ ომზე და ყოველ ცრემლიან ბავშვზე სამყაროში, პასუხისმგებლები ჩვენ თვითონ ვართო. რაც უფრო მაშტაბურია ადამიანის სული, რაც უფრო „დიდია“ პიროვნება, მით უფრო თავისუფალია და პასუხისმგებლობასაც მეტს გრძნობს, არა მარტო საკუთარ თავზე, მთელ სამყაროზე. Ответственность и свобода составляют духовную сферу человека. /Виктор Франкл/. ასეთი კი ბევრი არაა, ერთეულები იყვნენ მსოფლიო ისტორიის მანძილზე და იმდენად ცოტა, რომ ალბათ ეს გვერდიც მეყოფა მათ ჩამოსათვლელად. თუ რომელიმე არ მიწყენს, სულ რამდენიმე სახელს დავასახელებ: დოსტოევსკი, რუმი, ჰერაკლიტე, ეგზიუპერი, სოკრატე, შამსი, დემოკრიტე, ნიკოლა ტესლა, პლატონი, ჰეგელი, კირკეგორი, კრიშნამურტი, აურობინდო... და კიდევ ბევრი, თუმცა „ბევრი“ მხოლოდ აქ ჩამოსათვლელად და არა მსოფლიო მაშტაბით.

იესოს პასუხისმგებლობა კი გაცდა ყველა მასშტაბებს. მან ყველას მაგივრად აგო პასუხი სამყაროს წინაშე, და ეს მისი ნება იყო, არავის დაუძალებია და ვერავინ იტყვის რომ მის თავისუფლებას ვინმე ან რამე ზღუდავდა... შედეგად? შედეგად კი ფაქტია (როგორც ერთი ჩემი პატარა მეგობარი ამბობს) მან წელთაღრიცხვაც კი შეცვალა. ბევრია დღეს ასეთი ადამიანი, რომლის ქმედებებსაც შეუძლია წელთაღრიცხვა ახლიდან აათვლევინოს? უდავოდ არა, იმიტომაც არის ის დღეს „ღმერთი“ - თვით თავისუფლება.

ადამიანი კი... ადამიანი ყველაფერს აქეთ ითხოვს, მეტიც, მოითხოვს სხვებისგან მონობას და ამას ეძახის “თავისუფლებას”. ბევრი პრიმიტიულ ექსპლუატატორობას მიიჩნევს უმაღლეს თავისუფლებად და ასეთს ვერაფრით დაარწმუნებ, რომ თავადაა საკუთარი დამახინჯებული ილუზიის მონა. Подавлять в себе долг и не признавать обязанности, требуя в то же время всех прав себе, есть только свинство. /Ф. М. Достоевский/

...ასე რომ, თურმე არც ისეთი მარტივი ყოფილა თავისუფლება და „ღმერთობა“, ბევრს რომ ჰგონია. სინამდვილეში თავისუფლება - ყველაზე დიდი პასუხისმგებლობაა, ის პირდაპირპროპორციულია საკუთარ ქმედებებზე პასუხის გებასთან... და რაც უფრო მცირდება საპასუხისმგებლო საზღვრები, მით მეტი „უფროსი“ გყავს საზღვრებს მიღმა, დაახლოვებით ასე: თუ სახლში მარტო ხარ, თავად ხარ ყველაფრის მმართველი, იქ და მხოლოდ იქ შენს ხელშია ყველაფერი და ხარ სრულიად თავისუფალი, პასუხსაც ყველაფერზე შენ აგებ, მაგრამ გარეთ არ გეხება არაფერი; თუ ოჯახის უფროსი ხარ, მაშინ მთელ ოჯახზე ხარ პასუხისმგებელი; თუ ქვეყნის მმართველი ხარ - მთელ ქვეყანაზე ხარ პასუხისმგებელი... თუ სამყაროს მართავ - შესაბამისად მთელ სამყაროზე ხარ პასუხისმგებელი. მეტი რა შემიძლია ვთქვა? თუ გაშინებთ პასუხისმგებლობა მთელ სამყაროზე, მაშინ ნურც ასეთ მასშტაბურობაზე გექნებათ პრეტენზია. არაა აუცლებელი ყველა „სამყაროსხელა“ იყოს, საკუთარი პატარა სამყაროს ჩარჩოებს შიგნითაც საკმარისია იგრძნოს თითოეულმა ეს პასუხისმგებლობა, მხოლოდ საკუთარი კედლების შიგნით დაამყაროს წესრიგი და ესეც საკმარისი იქნება.

/16.02.2017/

როცა საკუთარი თავი გიყვარს - შენ მას არ ატყუებ;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - შენ მას ილუზიებში აცხოვრებ;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - ცდილობ ზედმეტად არ დააბინძურო უარყოფითი თვისებებით;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - ისინი წარმართავენ შენს ცხოვრებას;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - შენ შეგიძლია პატიება;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - პატიებას პატივმოყვარეობით ანაცვლებ;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - ხედავ შენს ნაკლს და ასწორებ;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - ნაკლს ხედავ ყველგან, საკუთარი თავის გარდა და სხვებს ადანაშაულებ;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - ცდილობ უკეთესი გახდე;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - ცდილობ უკეთესად მოაჩვენო თავი;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - ცდილობ სხვას დაეხმარო;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - ითხოვ სხვა გემსახუროს;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - სწავლობ;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - მასწავლებლობ;
როცა საკუთარი თავი გიყვარს - შენ ტრიალებ სამყაროს გარშემო;
როცა საკუთარი ეგო გიყვარს - სამყარო ტრიალებს შენს გარშემო.

სადღაც, იქ...

სადღაც იქ, არის სივრცე... სადაც ჯერ კიდევ დაუწერელი სიტყვები ცოცხლდებიან, სადაც ფერდაუდებელი ტილოები პეიზაჟებად იქცევიან, სადაც ნოტებად ვერ ქცეული მელოდიები, სიმფონიებად იღვრებიან, სადაც გაუფიქრებელი ფიქრები თავაშვებულ ქარებს ედევნებიან, ფიქრები, რომლებიც ჯერ არავის გონს არ შეხებიან...

იქ, სადაც გაუშლელი ფრთები ფრენას სწავლობენ, სადაც ფეხით გასრესილი კოკრები ვარდებად იშლებიან, სადაც მზის სხივები, მთვარის ალერსს ნებდებიან, სადაც ღრუბლები - ზღვებს უერთდებიან...

იქ, არის სივრცე... სადაც შიში დაბადებას ვერ ასწრებს, სადაც ვერ დატეული სიცოცხლე ახალ რითმს იწყებს, სადაც გამოუთქმელი გრძნობა, ტკივილისგან დაცლილ გულს ელის, სადაც სიყვარულს - გემო აქვს ღმერთის ამბორის...

იქ... სადაც თვალები სულის სიშიშვლეს ეზიარებიან, იქ... სადაც შეუხებელი თითები სახეზე გვეფერებიან, სადაც მელოდება შენი სუნთქვა, ჩემამდე ვერ მოღწეული, სადაც მელოდება შენი ხმა, ამოუთქმელი და მოუწვდენელი...

არის ასეთი სივრცე... სადაც მე შენ დაგელოდები.

/05.02.2017/

დამახინჯებული ბუნებრივობა

ხშირად ადამიანი რაც უფრო მეტად გამოირჩევა მორალურობით და მაღალზნეობრიობით, მით უფრო მეტ შინაგან პრობლემებს აწყდება. ხშირად (თუ ყოველთვის არა) სწორედ ჩვენივე მორალი ხდება ჩვენი დაუძინებელი მტერი. მე არ მაქვს საუბარი სინდისზე, ამ შემთხვევაში იმ მორალზე მაქვს საუბარი, რომელიც „სოციალური ინსტიტუტი, ნორმების, სანქციების, შეფასებების, დანაწესების, ქცევის ნიმუშთა სისტემაა“ (სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი). დიახ... ეს სისტემაა. დაახლოებით ისეთივე სისტემა, როგორიც სახელმწიფო კონსტიტუციაა, ან თუნდაც რელიგია; აქ უკვე გააჩნია ადამიანს, ვისთვის რა არის ღირებული და ვინ რა „წესს“ ემორჩილება, თუნდაც ეს დაუწერელი იყოს. მთავარი ის არის რომ ნებისმიერ შემთხვევაში რაღაც გარკვეულ სისტემურ წესებს და კანონებს ვემორჩილებით. ზოგადად, ნებისმიერი წესი, კანონი თუ აკრძალვა არამარტო დადებითის, ბევრი უარყოფითი გამოვლინების საფუძველიცაა. უწესობის და უკანონობის პროპაგანდად ნუ ჩამითვლით, მე მხოლოდ მთლიანობაში ვცდილობ დავინახო, როგორც კარგი, ასევე ცუდი მხარეები, ანუ, სად უნდა გავითვალისწინოთ და სად „დავარღვიოთ“, ან თუნდაც გვერდი ავუაროთ, იმისთვის რომ ერთი უკიდურესობიდან მეორეში არ გადავვარდეთ.

დაახლოებით 10-12 წლის წინ, მახსოვს, შვედეთში მოგზაურობისას თვალში მომხვდა ერთი უცნაურობა. მიუხედავად ამ ერის სილამაზისა, მასობრივი იყო არაბუნებრივად ჭარბი წონის პრობლემა. ანგელოზის სახიანი „ორასკილოიანი მასები“ ისე დადიოდნენ ქუჩებში, რომ დიდად არც აღელვებდათ ეს ამბავი, როგორც შევამჩნიე. ერთმა ჩემმა უფროსმა მეგობარმა ქალმა (რომელიც ასევე შვედი იყო), როგორც ჩანს შემატყო სახეზე დიდი კითხვის ნიშანი და მომიყვა პატარა ისტორია ამ თემასთან დაკავშირებით: „ადრე ჩვენთან შაქარი ისეთი დეფიციტი იყო, რომ მხოლოდ მდიდარ ოჯახებს ჰქონდათ ამის საშუალებაო, და ეს იმდენად დიდხანს გრძელდებოდა, იმდენად დიდი იყო მოსახლეობაში შაქრის დანაკლისი და შესაბამისად მოთხოვნილებაც, რომ როგორც კი თავისუფალ მოხმარებაში შემოვიდა, იმის მერე ყველაფერს ტკბილს ამზადებდნენო“... მართლაც, იქ პურიც კი ტკბილია, პური კი არა მჟავე კიტრიც კი შაქრით მზადდება. ვინც ერთხელ მაინც არის ნამყოფი შვედეთში და მოუწია შვედური სამზარეულოს დაგემოვნება, დამეთანხმება. დღეს ეს მოთხოვნილება რათქმაუნდა აღარ არის, მაგრამ ტრადიციად დარჩა ყველაფრის დატკბობა და იმდენად მიჩვეულები არიან, რომ ალბათ თაობები დასჭირდებათ ამ ტრადიციის შესაცვლელად.

რატომ მოვიყვანე ეს მაგალითი?? იგივე შემიძლია საბჭოთა კავშირზე და სექსუალურ რევოლუციაზე ვთქვა, თუმცა ამ ისტორიას აღარ მოვყვები, ისედაც ყველას კარგად ახსოვს. იგივე შემიძლია „მშრალ კანონზე“ ვთქვა, ალბათ ყველას თუ არა უმრავლესობას გაქვთ ნანახი ფილმი „ერთხელ ამერიკაში“, აქაც თავად მიხვდებით. აღარაფერს ვამბობ რელიგიურ დოგმატურ აკრძალვებზე, სადაც ელემენტარული ადამიანური ბუნების, მხოლოდ ცუდის კი არა, კარგის გამოვლენაც კი ცოდვა და აკრძალულია, მიუხედავად იმისა, რომ არავის არაფერი უშავდება ამით. რისთვის? რა არის მიზეზი... მიზეზი რელიგიის შემთხვევაში სულის ხსნაა, გავიგე, მაგრამ რა ემართება სულს ყველაფრის აკრძალვით დაფიქრებულხართ? როგორ უნდა იხსნას ასეთმა რელიგიამ ადამიანის სული, როცა საკუთარი თავის სიყვარულს უკრძალავს, სილამაზის დანახვას უკრძალავს, პოეზიას და სიმღერას უკრძალავს (იმიტომ რომ საცდურია), სწავლას და სამყაროს სხვა სიმდიდრეების გაცნობას უკრძალავს.

ნებისმიერი აკრძალვა, რომელსაც არ ეთანხმება შენი სინდისი, შენი შინაგანი სამყარო, დამღუპველია. ის ზე-მორალიც კი, თუკი თანხვედრაში არ მოდის შენს შინაგან ხმასთან დამანგრეველი იქნება, ვინაიდან ამ დროს შენ უბრალოდ ცდილობ მოიქცე „წესიერად“, ისე როგორც საზოგადოებრივმა სისტემამ დააწესა, და არა ისე, როგორც შენი სინდისი გკარნახობს. შენში იწყება გაორება, ბრძოლა, სადაც სამიზნე ყოველთვის სინდისი და შინაგანი ხმა ხდება და არა თავსმოხვეული, დროში გამეფებული წეს-კანონი. შენ ცდილობ ჩაახშო და ჩაკლა შენში ბუნებრივობა, დათრგუნო მუსიკის სიყვარული (რომ არ გაცდუნოს), საკუთარი თავის სიყვარული (იმიტომ რომ „ცოდვილად დაიბადე“), საკუთარ თავთან ერთად რომ იმ ღმერთსაც კლავ, ამაზე აღარავინ ფიქრობს, ცდილობ დათრგუნო ბუნებრივი სექსუალურობა (ქართველი დედა ამას ვერ იკადრებს), შენში ის მიმზიდველობა და სილამაზე, რითაც საპირისპირო სქესს იზიდავ, თუმცა ღმერთს ეს ჩვენთვის არ აუკრძალავს, არ უთქვამს რომ სულ უნდა გავანადგუროთ მთელი შინაგანი სამყარო, არც სექსი აუკრძალავს, არც ბავშვების გაჩენა (რომელიც სხვათაშორის სიყვარულით და სექსით ჩნდებიან). მაგრამ თუკი ყველაფერს გავანადგურებთ ჩვენში, სხვისთვის კი არა საყვარელი ადამიანებისთვისაც კი აღარ დაგვრჩება ეს სიყვარული, და აღარც საკუთარი თავისთვის.

ბევრი მაინც არ დამეთანხმება ვიცი, მაგრამ პრობლემა კონკრეტულად ჩახშობაში კი არ არის, აქ ის სხვა სახით გვევლინება. რეალურად ეს რომ შესაძლებელი იყოს, მაშინ პრობლემაც არ იქნებოდა, ან მინიმუმ ამ სიმძაფრით მაინც არ იქნებოდა. სინამდვილეში პრობლემა ჩახშობა კი არა „ვერ ჩახშობაა“... ის არსად არ მიდის, შენში რჩება შიგნით, და რაც მეტად „ახშობ“, მით უფრო ღრმად.

სად მიდიან არარეალიზებული სურვილები? ემოციები? არსად... ჩვენ მხოლოდ გარეგნულად ვცდილობთ მათ შენიღბვას. აქ მართლა არა აქვს მნიშვნელობა, რომელი სისტემის წესებს ემორჩილები, მთავარია მათ „ნორმებში ჩაჯდე“. ვიღაცისთვის თუ ეკლესიაა „ამკრძალავი ძალა“, ვიღაცისთვის მოქალაქეობრივი ვალია, ან საზოგადოებრივი მორალი, ან თუნდაც სხვადასხვა სულიერი მიმდევრობის ადათები. შენს შინაგან სამყაროს ეს არ აინტერესებს, ის ან გასცემს, ან იღებს. რასაც ვერ გასცემს - იტოვებს, და რაც უფრო დისჰარმონიული და ნეგატიურია ის „რაღაც“, მით უფრო იხრწნება დროთა განმავლობაში. სულ ეს არის მთელი მისი მექანიზმი. უბრალოდ წარმოიდგინეთ რომ შიგნით გაქვთ რაღაც სივრცე, სადაც ნაგავს ყრით, ამ ნაგვისგან არასოდეს ათავისუფლებთ ამ სივრცეს, პირიქით, დროთა განმავლობაში უმატებთ და უმატებთ, და რაც მეტი დრო გადის, მით უფრო ლპება და ყროლდება. წარმოიდგინეთ რომ ჯერ კიდევ „ახალი“ ნაგავი ბევრად ჯანმრთელი, საღი და ბუნებრივია, მისი „გაცემა“ სულაც არ იქნება დიდი დისკომფორტი ვინმესთვის, პირიქით, შეიძლება ბუტერბროდის ნარჩენი რომელიმე ცხოველსაც გაუყოთ, ანუ უფრო გამოსადეგი გადახოთ, ვიდრე საკუთარ სულში ჩააგდოთ და დაალპოთ. ნებისმიერ შემთხვევაში ეს „სივრცე“ ვერ იქნება უსასრულოდ ტევადი, თქვენით თუ არ გაათავისუფლეთ, რაც მეტს დააგროვებთ, მით უფრო დამახინჯებული სახით ამოხეთქავს. რაც უფრო ჩაახშობთ და დააკონსერვებთ ვნებას, მით უფრო მეტად დამახინჯებული გადახრებით ამოხეთქავს, რაც უფრო ჩაახშობთ წყენას, მით უფრო დამანგრეველ აგრესიად გამოავლენს თავს, პატარა წყენაც კი შეიძლება უსასტიკეს შურისძიებაში გადაიზარდოს, თუკი იქვე, ადგილზევე არ გაანეიტრალეთ.

საბოლოოდ ყველა ნეგატივი, წვეთ-წვეთობით ისეთ სტიქიად იქცევა, რომ შენვე წაგლეკავს და დაგანგრევს. შენ ცდილობ არ შეიმჩნიო პატარა წყენაც კი, იმიტომ რომ თურმე სადღაც, ოდესღაც ბუდამ თქვა, რომ ეს სულიერი განვითარების დაბალ საფეხურზე მიანიშნებს... და შენც ცდილობ იმიჯი შეინარჩუნო. კი, რათქმაუნდა კარგია თუ თავიდანვე არ გწყინს, მაგრამ თუ მაინც გწყინს და უბრალოდ თავს აჩვენებ მხოლოდ იმიტომ, რომ ამ კონკრეტული მორალის ნორმებში ცდილობ ჩაჯდე? ან თუ მიუხედავად სექსუალური აკრძალვისა ვნებას ვერ ერევი? რა ხდება მაშინ? მაშინ ხდება ის რაც უკვე ზემოთ ითქვა.

თავში უკვე ვთქვი და გთხოვეთ, რომ უკანონობის და უწესობის პროპაგანდაში არ ჩამითვალოთთქო. მე არ ვამბობ რომ კარგია „დარღვევა“, რათქმაუნდა მართლაც კარგი იქნება, თუ ჩვენი შინაგანი ხმა დაემთხვევა მორალურ კანონებს, მაგრამ... მე სწორედ მათ გასაგონად ვამბობ, ვისიც არ ემთხვევა და ფორმალურად, წესების დაცვით ფიქრობს რომ „სულს გადაირჩენს“, არა, დამალული ნაგავი არ ნიშნავს რომ ის არ არსებობს, სამწუხაროდ, ის ასჯერ და ათასჯერ მახინჯი ფორმით არსებობს იქ, სადაც გროვდება. მხოლოდ ამის თქმა მინდოდა. ბუნებრივობა არ არის დანაშაული, იმიტომ რომ ყველაფერი ბუნებრივი ლამაზია, დანაშაული მისი დამახინჯება და ამ სიმახინჯის ლამაზად შეფუთვაა.

ერთი აღმოსავლური იგავი გამახსენდა:

მოსწავლე ეკითხება მასწავლებელს, - „როგორ ვისწავლო პატიება?“ მასწავლებელი პასუხობს, - „ეცადე ისწავლო როგორ არ გეწყინოს და საპატიებელიც არაფერი გექნებაო!“

/28.01.2017/

სიყვარულს ყოველთვის ჰქონდა ფასი, ვინც არ უნდა თქვას, რომ ის შეუფასებელია... რეალურად სიყვარული ყველაზე "ძვირი" სიამოვნებაა ამქვეყნად, ის მსხვერპლად შენს თავს ითხოვს, შენი ეგოს "სიცოცხლეს".. სიყვარული და ეგოიზმი ერთად ვერ თანაარსებობენ, ამიტომაც არის სიყვარული მტკივნეული, ის შენს ეგოს ცეცხლში ატარებს იქამდე, სანამ ბოლომდე არ დაიწვება. მტკივნეულია ეგოსთვის სიკვდილის პროცესი და ბოლო წვეთამდე იბრძვის, ეწინააღმდეგება.. მაგრამ.. "ძვირი" და "მტკივნეულია" მხოლოდ ეგოსთვის და არა სულისთვის. თუ ეგომ ვერ გაუძლო და დაიწვა, სული თავისუფლდება. სიყვარულს მართალია სიკვდილი მოაქვს ეგოსთვის, მაგრამ თავისუფლება - სულისთვის. ეს მუდმივი ბრძოლაა ჩვენს გულებში უამრავი სახელით წოდებული… მე არ ვიცი რა არის სიყვარული, მაგრამ მე ვიცი როგორ მოქმედებს ის ჩვენს სულებზე.

„სიყვარული სულის სინათლე და ცეცხლიაო, მზეაო...“, ვამბობთ, და ჩვენამდეც არაერთხელ და არაერთს უთქვამს ეს. ბევრი სიყვარულში სინათლის მხოლოდ დადებით მხარეებს მოიაზრებს, მხოლოდ სითბოს, სხივებს თვალებში და ყვავილობას ხედავს... არადა, სინათლეს, ცეცხლს და მზეს ბევრი ისეთი თვისებაც აქვთ, რომელიც სულაც არ ჰგავს ვარდებით მოფენილ ბილიკებს. სინათლე ხომ ბნელ, მიჩქმალულ კუთხეებს ავლენს, ხანდახან აბრმავებს კიდეც, ცეცხლი - წვავს, მზე - უდაბნოდ აქცევს, ანადგურებს მიწას, შენს სხეულს...

როდესაც ადამიანის გული იხსნება და მასში სინათლე შედის, გარდა მისი იმ დადებითი მხარისა, რომელშიც თავისთავად მოიაზრება თვითონ სინათლე, ბევრ მის ბნელ კუთხეში დამალულ და მიმწყვდეულ ფობიებსაც ააშკარავებს, ისინი ვეღარსად იმალებიან. შიშისთვის დამახასიათებელი ფართოდგახელილი თვალებით შეჰყურებენ თავიანთ „მტერს“ - სინათლეს, და ცდილობენ ან ახალი ბნელი ადგილი მოძებნონ დასამალად, ან მათი „სამფლობელოდან“ გააძევონ დაუპატიჟებელი სტუმარი (სიყვარული ხომ ყოველთვის დაუპატიჟებლად ეწვევა ხოლმე ადამიანთა გულებს)... ამიტომ ცდილობენ ყველანაირი ხერხით მოიშორონ, ჩაქოლონ, ცივი წყალი გადაასხან... ჩააქრონ და იდილია დაიბრუნონ. რა გასაკვირია, რომ მტკივნეულია მათთვის. ყველა შიში და ფობია ხომ ეგოს მოკავშირეა და არა სულის.

კი... ლამაზია ნამდვილად, ლამაზად ჟღერს სიყვარულზე ნამღერი უამრავი ლექსი თუ სიმღერა. ლამაზად ჩანს შორიდან ის, რასაც პოეტები აღწერენ, ყველას უნდა მხოლოდ ასე ლამაზად აღწერილი იგრძნოს, მაგრამ არა ის, რა ტანჯვასაც აქამდე მიყავს სიყვარულით ანთებული გული. სიყვარული არ არის ტკივილი, მაგრამ სიყვარულამდე „გასავლელი გზა“ არის მტკივნეული, რომლისაც ეშინია ეგოს მიერ დაპყრობილ და დამონებულ გულს. ეშინია ეგოს, თვითონ შიშშაც კი ეშინია, რომ არ დაკარგოს ბნელი და მყუდრო თავშესაფარი - კომფორტის ზონა.

...ხედავ შენში ამ შიშებს, ფობიებს, და სურვილი გიჩნდება სასწრაფოდ დახურო ასე ფართოდ გაღებული გულის კარი, რომ არავინ შეიხედოს შენს გარდა... არა, რა შენს გარდა... სხვამ კი არა, შენც რომ ვეღარ დაინახო, ისე ჩარაზო და დაატყვევო ეს სინათლე, რომ მასთან ერთად შიშებიც მიამწყვდიო და დაივიწყო, თითქოს არც არსებობენ. არა, ისინი არსად არ მიდიან. ამ დროს იქ იწყება გაუთავებელი ბრძოლა, სანამ ან ერთი, ან მეორე არ დამარცხდება, არადა... გული რომ არ დაგეხურა, რომ არ „შეგრცხვენოდა“ იმის, რაც სინამდვილეში არც ხარ, ხომ მისცემდი საშუალებას სინათლეს, რომ გამოედევნა ყველაფერი „შენი პანდორას ყუთიდან“?..

მხილებული შიში იმდენად საცოდავი ხდება, რომ ძალას და ბრძოლისუნარიანობას კარგავს. მთავარია კარი გაუღო და ის თავისი ფეხით წავა, ის ნებით არასოდეს გაჩერდება იქ, სადაც იცის, რომ დაიწვება... წავა და სხვა ბნელ კუთხეს იპოვის... სხვაგან. ამ დროს მთავარია გაუძლო... გაუძლო შენც და იმანაც, ვისი სინათლეც შემოიჭრა შენში. სიყვარული ხელში არ უნდა ჩაუგდოთ შიშს. საშიში არაფერია, ნუ დაუხურავთ კარს ერთმანეთს და ბოლომდე მიეცით ერთმანეთს გათავისუფლების საშუალება (პირდაპირი გაგებით, თავისუფლება რომ მოიპოვოს სულმა). ამ დროს მთავარია არ შეგეშინდეთ... უბრალოდ გიყვარდეთ!

და ბოლოს... მაინც გავიმეორებ ათასჯერ ნათქვამ და გამეორებულ სოკრატეს სიტყვებს “ყოველ ადამიანშია მზე, ოღონდ აცადეთ ანათოს”.

/27.01.2017/

უპირობო სიყვარული

ყველაზე თუ არა, ალბათ ერთერთ ყველაზე აქტუალურ თემად ითვლება დღეს - უპირობო სიყვარული. სადაც არ უნდა გავიხედოთ ყველა უპირობო სიყვარულზე საუბრობს, ან გვასწავლის, ან მიგვითითებს, ან მოითხოვს, ან გვმოძღვრავს... ყველა... ისე საუბრობს თითქოს თავად უკვე მის მწვერვალზე არიან და ზემოდან თითის დაქნევით და შემპარავი ცინიზმნარევი ქედმაღლობით ჭკუას გვარიგებენ. ძალიან ბევრი ფიქრობს რომ შეუძლია უპირობოდ უყვარდეს...
ცოტა ხნის წინ, ერთერთ მსგავს წერილში (სადაც ძირითადად ადრესატიც ისევ მე თვითონ ვარ ხოლმე), ვიკამათე, თუ რას ნიშნავს "გიყვარდეს ადამიანი ისეთი, როგორიც შექმნა ღმერთმა" (დოსტოევსკი), ვიკამათე ბევრი იმასთან დაკავშირებით, თუ რას ნიშნავს ზოგადად იყო ისეთი, როგორიც ღმერთმა შეგქმნა, და თუ რატომ არ შეიძლება ამ ფრაზაში მოიაზრებოდეს ის ნაკლოვანებები, როგორებადაც ვიქცევით შემდგომ... იმიტომ რომ, როდესაც ადამიანი მოდის მოთხოვნით: "მიმიღე ისეთი, როგორიც ვარ!", ძირითადად გულისხმობს იმას, რადაც იქცა თვითონ და არა იმას, როგორადაც "შექმნა ღმერთმა". მოკლედ... გავლილი თემაა.
სხვა რამის თქმა მინდა. 1. გიყვარდეს ადამიანი ისეთი, როგორიც შექმნა ღმერთმა და 2. გიყვარდეს უპირობოდ, არ არის ერთი და იგივე!
...და არ გთხოვ "სიტყვაზე მენდო", უბრალოდ ვეცდები ავხსნა. ალბათ ნებისმიერ ადამიანს რომ ჰკითხო, რას ნიშნავს ან ერთი ან მეორე ცნება, გეტყვის, რომ უნდა გიყვარდეს ყველაფრის მიუხედავად, ანუ: მიუხედავად მისი წარსულისა, მიუხედავად მისი ქმედებებისა, მიუხედავად მისი შეცდომებისა და შეცოდებებისა და ა.შ. ამ დროს ერთის შემთხვევაშიც მცდარია ეს წარმოდგენა და მეორეშიც. ზოგადად, საფუძველშივე არასწორი წარმოდგენა და მიმართულება თავისთავად გარანტია ხდება მცდარი გზის არჩევის შემდგომ. პირველი შემთხვევა უკვე ავხსენით. ის ბევრად მარტივია მეორესთან შედარებით, ვინაიდან იქ მხოლოდ იმის გაცნობიერება და გააზრება გვიწევს, რამდენად სუფთა და ნათელი იყო ადამიანი თავდაპირველად (შექმნისას). როგორც ძველი ბრძენი ადამიანები ამბობენ, "ადვილია ყოვლადწმინდა და უცოდველი ღმერთის შეყვარება" (შამსი), მთავარი ეგ კი არა, ისაა, რომ შეიყვარო ადამიანი - არც ისეთი წმინდა და უცოდველი, როგორიც ღმერთმა ჩაიფიქრა. უფრო სწორად, ასეთ ადამიანში დაინახო ის პირველსაწყისი სიწმინდე და სინათლე, მისი სამოსის (სხეულის) მიღმა აღმოაჩინო ეს უნიკალური ქმნილება და სამოსის გამო არ შეიძულო, თორემ დაძონძილი სამოსის შეყვარებას არავინ გვთხოვს, ან რაში გვჭირდება? დღეს შეიძლება მეფურად გვეცვას, ხვალ ბომჟივით, ეს ხომ არ ცვლის ამ სამოსის მატარებლის თვისებებს? უბრალოდ ის ნაკლოვანებები, ანუ ის რაც "აცვია" მას დროებით, არ უნდა გავაიგივოთ მის მატარებელთან. ეს მარტივია (შეიძლება ბევრისთვის არც ისე, მაგრამ მერწმუნე, მეორესთან შედარებით ნამდვილად მარტივად მოგეჩვენება).
რაც შეეხება მეორეს... გიყვარდეს უპირობოდ. დაფიქრებულხარ რას ნიშნავს ცნება “უპირობოდ”?.. ანუ რეალურად თუ დაფიქრებულხარ და არა ისე, რომ მოკლედ მიპასუხო: "პირობების გარეშეო".
ყველას - ყველა "უპირობოდ" უყვარს იქამდე... სანამ კონკრეტულად მას არ შეეხება. მთელი სამყაროც კი შეიძლება ასე გიყვარდეს, ბალახებიდან დაწყებული ვარსკვლავებით დამთავრებული, რატომაც არა, და მხოლოდ ამ დროს ახსოვთ ეს "უპირობო"... მაგრამ, საკმარისია ამ სამყაროს რომელიმე პატარა ნაწილი, ნაგლეჯი, ერთი პატარა კომეტა, ან თუნდაც ერთი პატარა ფოთოლი გზად გადაეღობოს, ცუდად ან მტკივნეულად შეეხოს, მომენტალურად ავიწყდება.
ავიწყდება მაშინაც, როცა ტკენენ, როცა ატყუებენ, ძარცვავენ, ღალატობენ, ამცირებენ... მე არ ვცდილობ ეს ნაკლოვანებები გავამართლო, ეს ცალკე პრობლემაა - მეორე ადამიანის პრობლემა, ახლა პირველზე ვსაუბრობთ - ნატკენზე, მოტყუებულზე, შეურაცხყოფილზე, დამცირებულზე... მას იქამდე შეეძლო "უპირობოდ" ჰყვარებოდა ისე, (როგორც ბევრი მიიჩნევს) რომ არ დაინტერესებულიყო მისი წარსულით, მისი შეცდომებით და ნაკლოვანებებით, ოღონდ ეს მხოლოდ და მხოლოდ მის წარსულს ეხება, წარსულს და სხვას, ანუ მან "აპატია" ის რაც სხვას ატკინა, მაგრამ ის ხომ სხვა იყო და ის ხომ წარსული იყო, მან ხომ "მიიღო" უპირობოდ?? ყოველშემთხვევაში თვითონ ასე თვლის.. ეს მას არ ეხება! სამაგიეროდ ეხება მის მიმართ და ახლა ჩადენილი იგივე ქმედებები. ასეთ დროს სხვა პრიორიტეტები იკავებენ წინა პლანს: სიამაყე, ეგოიზმი, უკადრისობა, დაუმსახურებლობა, საკუთარი თავის პატივისცემა, თავმოყვარეობაც კი, რომელიც სინამდვილეში ცუდი თვისება ნამდვილად არ არის (თუ რა თქმა უნდა ეგოს სიყვარულში არ გვერევა). რეალურად თავმოყვარეობის გარეშე შეუძლებელია სხვა გიყვარდეს, მითუმეტეს უპირობოდ, ეს აქსიომაა და მაინც... პირობა პირობაა. ის მის დათმობასაც გთხოვს, და სწორედ ამაშია საქმე!..
აი, მივაღწიე ყველაზე მტკივნეულ წერტილს; ყველაფერი შეიძლება დათმო, ეგოც, სიამაყეც, პრესტიჟიც, მითუმეტეს მატერიალური კეთილდღეობა, მაგრამ... არა საკუთარი თავის სიყვარული. რეალურად ყველაფერი, მაგრამ... არა თვითონ სიყვარული. თავმოყვარეობის დათმობა უზარმაზარი დილემის წინაშე გვაყენებს. მის გარეშე ვერავინ ვერ გვეყვარება - ფაქტია, მისით კიდევ უპირობო სიყვარული არ გამოდის. ვის შეუძლია ეს?
/Любовь к себе как творчество/ Антоний, Сурожский
…Если мы не сумели себя любить, мы не сумеем любить кого бы то ни было. Жизнь, опыт показывает, что мы можем одарить других только тем доверием, которое способны дать себе, той любовью, которую можем дать себе, и т.д. Мы можем дать только то, что у нас есть. И если у нас нет определенного отношения к себе, мы не можем иметь этого отношения к другим. Без уважения к себе мы других не уважаем; без любви к себе — правильно понятой — мы не можем любить других.
წარმოვიდგინე ქალი (ან თუნდაც მამაკაცი, რა მნიშვნელობა აქვს, უბრალოდ ერთი ბანალური მაგალითი მინდა მოვიყვანო), რომელსაც ასე უპირობოდ უყვარს თავისი მეორე ნახევარი, ის კი ფიზიკურად ძალადობს მასზე (თუ ძალადობას დავუშლით, ეს უკვე პირობაა), ატყუებს (თუ ტყუილს ვაპროტესტებთ, ესეც პირობაა), ამცირებს სხვების თვალწინ (მერე რა, აბა ხომ ვერ წაუყენებ პირობას, თუ დამამცირებ შენგან წავალო?), ღალატობს, სახლშიც კი მოჰყავს საყვარლები უკვე ისე გათავხედდა, ვინაიდან არავინ არასდროს არაფერს არ აპროტესტებს, რატომაც არა? თუ პირობას წაუყენებ, რომ პატივი გცეს და მსგავსი "ბარდაგი" აღარ მოაწყოს, თუნდაც შენი თანდასწრებით? შენით თუ უშენოდ, მაინც პირობაა. (ცოტა გადავაჭარბე, მაგრამ აქ მე ჩვეულებრივ ურთიერთობაზე ხომ არ მაქვს საუბარი, უპირობო სიყვარულის შემთხვევაში როგორ შეიძლება განვითარდეს მოვლენები, ამის დანახვას ვცდილობ). არადა მართლაც გელახება თავმოყვარეობა ამ დროს, არამცთუ გელახება, სრულიად კარგავ მას, ამავე დროს კარგავ როგორც სხვების, ასევე საკუთარი თავის პატივისცემას, ფაქტობრივად იმდენად გასწორებენ მიწასთან, იმდენად გამცირებენ და განადგურებენ, რომ ერთ მშვენიერ დღეს, არც მეტი არც ნაკლები, არარაობად იქცევი, არაფრად, ნულად... ყველაფერი მას შესწირე, არასდროს არაფერს არ სთხოვდი, ყველაფერს უთმობდი, პატიობდი, არაფერს არ აპროტესტებდი, პირობებს და მოთხოვნებს არ უყენებდი, გიყვარდა ყოველთვის (უპირობოდ, აქ უკვე თამამად შეგვიძლია ეს ვთქვათ), რაც არ უნდა გაეკეთებინა (თუ გაეფუჭებინა), მაინც თვალებში შესციცინებდი... მან კი, ადგა და უბრალოდ ფეხქვეშ გაგთელა, რატომ? იმიტომ, რომ შენ თვითონ მიეცი შენი განადგურების უფლება, იმიტომ რომ საკუთარი თავის სიყვარული აღარ გაგაჩნდა. არავის არ უნდა არარაობა გვერდით. ასეთ უპირობო სიყვარულზე გვაქვს პრეტენზია? მსგავსი, არაფრის მომცემი და უაზრო "მსხვერპლი" სიყვარულისთვის, აზრს კარგავს, ვინაიდან სიყვარულს კი არ ემსხვერპლები, პირიქით სიყვარულს წირავ მსხვერპლად, კლავ და ანადგურებ. ეს არ არის სიყვარული, ეს ყველაფერია სიყვარულის გარდა. ეს იგივეა, რაც - ომი მშვიდობის გამო. სიყვარული ასეთი უთავმოყვარეო და საკუთარი თავის უარმყოფელი ვერასოდეს იქნება.
ერთი სიტყვით, ვერავის ვერაფერს ვერ დაუშლი, ეგ ისედაც ფაქტია, მაგრამ ასეთ დროს ჩვეულებრივ შემთხვევებში გაქვს არჩევანის საშუალება, უბრალოდ არ აიტანო ეს მარაზმი და გათავისუფლდე შენივე ნებით, ადგე და უბრალოდ წახვიდე, ვერავინ დაგიშლის. არც პირობას უყენებ, მაგრამ აღარც სიყვარულზე აქვს ვინმეს პრეტენზია... თუმცა ასეთ დროს უფრო მეტი შანსია სიყვარული არ მოკვდეს და მერეც გაგრძელდეს, თუნდაც ცხოვრების ბოლომდე.
გამკვირვებია იმ ადამიანების, ვინც ასე დაუფიქრებლად იღებს თავის თავზე ამხელა პასუხისმგებლობას (არა მარტო ერთ ადამიანზე, მთელ სამყაროზეც კი) და თამამად და ამაყად აცხადებს, რომ უპირობო სიყვარულის უნარი აქვს. ხვდებიან მაინც, რამხელა წარმოდგენა აქვთ თავზე? მინდა შევახსენო, რომ თვითონ "ღმერთსაც" კი უამრავი პირობა აქვს ჩვენს წინაშე წამოყენებული: არ მოკლა, არ იმრუშო, არ მოიპარო, და ა.შ. თორემ... (პირობაა უბრალოდ ასეთი), თორემ "სამოთხეში ვერ მოხვდები". რატომ? განა ღმერთი თავად უპირობო სიყვარული არ არის? ჩვენ ხომ ამასაც ისევე ხშირად ვიმეორებთ, რომ მას უპირობოდ ვუყვარვართ... და თუ მართლაც უპირობოდ ვუყვარვარ, მიუხედავად იმისა, დავიცავ თუ არა მის მოთხოვნებს, ხომ ვერ უნდა გამიმეტოს სამუდამო ტანჯვისთვის? როგორღა გამოდის უპირობო, თუ ასე არ იზამს? ბოლოს და ბოლოს, თუკი თვითონ ღმერთს არ შეუძლია ასეთი სიყვარული, პირობების გარეშე, მე როგორ უნდა შევძლო?.. მილიონი კითხვა ჩნდება.
თვით უპირობო სიყვარული - პირობას გვიყენებს. პარადოქსი! ან ჩვენ არ გვესმის ამ ცნების მნიშვნელობა, ან რაღაცაშია საქმე... რაღაც გამოგვრჩა. ფაქტია, რომ "ღვთიური" უპირობო სიყვარული სახიფათოა ცხოველურ - ადამიანურ სივრცეში, ეს მისთვის თვითგანადგურების ტოლფასია. ადამიანის ცნობიერება ასეთი სიყვარულის მიღებისთვის მზად არაა. განა მართლა არ არის ღმერთი უპირობო სიყვარული?! რათქმაუნდა არის! უბრალოდ, როცა სამყარო ასეთ სიყვარულს გჩუქნის, შენ კი ვერ იღებ, ვერ იტევ, ვერ უფრთხილდები, ფეხქვეშ თელავ და ანადგურებ, უბრალოდ "უპირობოდ" არ განდობს და გასანადგურებლად ხელში არ ჩაგიგდებს თავს. განა მას არ უყვარხარ უპირობოდ, უბრალოდ უპირობოდ არ ენდობა შენს ცნობიერებას იქამდე, სანამ მის მიღებას არ ისწავლი. მიღების უნარის გარეშე, ყველა "გაცემა" უშედეგოა; ვერ ჩატევ ტონა წყალს ლიტრიან ქილაში, როგორც არ უნდა ეცადო... ხოდა, პირობას გიყენებს, გთხოვს, გასწავლის, როგორ გაზარდო შენი ჭურჭელი, ნელნელა, ეტაპ-ეტაპ, ისე რომ ხელში არ შემოგატყდეს, არ დაღვარო ან არ დააქციო მიღებული, არ დააბინძურო და არ გაფლანგო... გაიზარდო, გაფართოვდე და უფრო და უფრო მეტი დაიტიო.
ნებისმიერი სიყვარული თავისთავად უპირობოა, თუკი ის მართლა სიყვარულია; სწორედ ამიტომაც ის პირველ რიგში თავისი თავის გაზრდაზე და გაძლიერებაზე "ზრუნავს", ამიტომ ნებისმიერი ფორმალური "პირობა", თუ შეზღუდვა, ისევ ამ სიყვარულის გადარჩენას ემსახურება, რომ არ განადგურდეს უვიცი, ბრმა ადამიანის ხელში. ვინაიდან, თუკი მთავარი მიზანი თვითონ სიყვარულია და არა კონკრეტული "ობიექტი", მაშინ არასოდეს შეეწირება სიყვარული ობიექტს, პირიქით - სწორედ სიყვარულს უნდა შეეწიროს საბოლოოდ ყველა ობიექტი "უპირობოდ" (ზემოთ მოყვანილი მაგალითი სწორედ ამას ასახავს, სადაც სიმბოლურად "ქალი" უპირობო სიყვარულის მაგალითია, ხოლო "მამაკაცი" ობიექტის, რომელიც უნდა შეეწიოს სიყვარულს, და არა პირიქით).
კი... მზე ყველას განურჩევლად ჩუქნის სითბოს, როდესაც თავად იწვის, მაგრამ ჩამქრალი, ცივი მზე ვერც საკუთარ თავს და ვერც სხვას ვერ გაათბობს.

/18.01.2017/