შეგიძლია იყო ცა?.. სივრცეში გაშლილი, ხელშეუხებელი, თვალთუწვდენელ მნათობთა დამტევი, მაგრამ.. უშენოდ სუნთქვა მიჭირდეს??
შეგიძლია იყო წყალი?.. ადგილს მოწყვეტილი, მოხეტიალე, მუდამ მდინარე, მოქნილი, მაგრამ.. შენი წყურვილი მკლავდეს??
შეგიძლია იყო მზე?.. მწველი, დამაბრმავებლად ნათელი, გულის უდაბნოდ მქცეველი, გამანადგურებელი, მაგრამ.. შენი სითბოს გარეშე ვერ ვძლებდე??
შეგიძლია იყო ქვიშა?.. ცელქი, ხელის თითებში დაუდგომელი, ქარში მონავარდე, მაგრამ.. შენს გარეშე სიმყარეს ვერ ვპოულობდე??
შეგიძლია იყო წვიმის ღრუბელი?.. ცის სტუმარი - მიწაზე მოსეირნე, მსუბუქი, გამჭვირვალე, მელანქოლიასთან მზიარებელი, მაგრამ.. წვეთებით ჩემ სულში მუსიკას ქმინდე?
შეგიძლია იყო ყვავილი?.. კლდეზე ამოზრდილი, თვალის მომჭრელი, მიმზიდველი და მომნუსხველი მიწიერი მშვენება, მაგრამ.. მხოლოდ შენი არსებობითაც კი ჯადოსნურ არომატს აფრქვევდე?
შეგიძლია იყო ვარსკვლავი?.. შორეული, ციცინათელად ქცეული, ხან მოციმციმე, ხან მოელვარე, სამყაროს მოწყვეტილი სამყაროს ნაწილი, მაგრამ.. ჩემში გზამკვლევად დარჩე??
- იცი როგორ დავიბადე? - ჰკითხა სინათლემ.
- რა თქმა უნდა ვიცი, მე იქ ვიყავი.. - უპასუხა სიბნელემ.
- ნუთუ..?! - ნაზად გაუღიმა სიბნელემ.. ( ნეტავ მერამდენედ ვახსენებ??. - გაიფიქრა გულში.)
-შენ ვერ იარსებებდი ჩემამდე და უჩემოდ! - უთხრა ცოტა არ იყოს გულდაწყვეტილმა სინათლემ, - შენ ჩემთან ერთად დაიბადე.. გაიხსენე აბა?
-იცი?. ჯერ კიდევ მაშინ, როდესაც ლურჯ ნოტად ცალფრთად დავფრინავდი და შორიდან ვისმენდი შენს წითელ ჰანგებს, ვგრძნობდი, რომ რაღაც აკლდა ჩემს სრულყოფილებას.. რაღაც, რაც ძალიან მიზიდავდა, მაგრამ ვერ ვიჭერდი იმ ტალღას, იმ ძაფს, რომელიც შენამდე მომიყვანდა. ხმას მოვყვებოდი, მაგრამ ისე იყო გაშლილი მთელ უსასრულობაში, რომ ძაფების გარეშე, ვხვდებოდი, არაფერი გამომივიდოდა.. ვინატრე, მთელი არსებით ვინატრე.. აი ის ოქროსფერი სხივი, მზისფრად რომ გაიელვა და შენთან შემახო..
-მერე??... - თვალდახუჭული უსმენდა სინათლე (ეტყობა სიბნელეში უნდოდა ჩაძირვა და მისი ყველაზე ბნელი სიღრმის დანახვა).
-მერე?.. მერე ფერები გიმღერე, ცისარტყელისფერი სიმღერა, ათასფრად რომ აფეთქდა სივრცეში.. მერე დაგინახე (სიბნელეში ხომ ყველაზე კარგად ჩანს სინათლე), და შენც დამინახე.. მაგრამ გამექეცი, შეგეშინდა ჩემი. შენთან მოახლოვება ჩემთვის სიკვდილის ტოლფასი გახდა.. სხვა გზა არ მქონდა, შენთან შეხება მსხვერპლს ითხოვდა და მეც გავქრი, შენში გავქრი, თუმცა მაინც შენით ვარსებობდი.. მერე, ყოველ ღამე გელოდებოდი და ყოველი შენი გამონათებისას შენში ვკვდებოდი, ყოველ შენ სხივში ჩრდილად ვიმალებოდი, იმისთვის რომ შენთან ახლოს ვყოფილიყავი..
-რატომ?.. - სევდით სავსე ცრემლებად დაიღვარა სინათლის თითოეული ბგერა.. ცდილობდა გახსენებას, სიბნელის სულში ჩახედვას ცდილობდა, მაგრამ ისე კაშკაშებდა, რომ სიბნელის მაგივრად მხოლოდ მისმა ჩრდილმა გაიელვა მეხსიერებაში.
-იმიტომ რომ ცისარტყელა მაჩუქე!..
იმიტომ, რომ ჩემი მეორე ფრთა ხარ..
იმიტომ, რომ ჩვენ ერთ სამყაროდ დავიბადეთ!
ჰო.. იმიტომ რომ მიყვარხარ!..
...მე ფრთებს გავიხდი და ყველაზე დაცემულ ანგელოზს ვაჩუქებ, ის გაკვირვებით შემომხედავს და გამარჯვებული იერით ღიად დამცინებს, მაგრამ ფრთებს ყოველი შემთხვევისთვის ოთახის ბნელ კუთხეში შეინახავს... მის გულში კი (რატომღაც) სევდა დაისადგურებს.
უდარდელი ღიმილით გამომაცილებს და გამალებით ეცდება თვალი ამარიდოს, რომ სევდის სინათლემ არ გამოჟონოს მათგან და არ შევამჩნიო.
...მას ამ სევდის სახით გრძნობა გაუჩნდა, მისთვის უცხო და აქამდე უგრძნობი გრძნობა. მას პირველად “ეტკინა”!
მისგან ფეხით გამოვისეირნებ (ფრთები ხომ იქ დავტოვე?!) და ანგელოზებს მოვინახულებ. შორიდან თვალს რომ მომკრავენ, აღშფოთებულები ერთმანეთს გადაულაპარაკებენ: “შეხედეთ, ეს რა უქნია.. როგორ გაბედა?..
-რა სულელია!
-ჰმ, მგონი დაგვცინის...“
როდესაც მივუახლოვდები, დიდი “თანაგრძნობით” მომისამძიმრებენ ფრთების დაკარგვას და უაღრეს კეთილმოსურნეობას გამოიჩენენ დახმარების შემოთავაზებით...
...მე მათ გავუღიმებ და მოვუყვები თბილ ქვიშაზე და ნაზ ტალღებზე, რომელიც ფეხის გულებით შევიგრძენი. მოვუყვები გრძნობაზე და... რა თქმა უნდა ისინი ვერ გამიგებენ... და მე მესმის მათი, აბა რა გასაგებია ფრთების დათმობა ტალღების სინაზის გამო??
...მე გავუღიმებ ფრთების რიგში მდგომ მომავალ ანგელოზებსაც და სამოთხისკენ მიმავალ გზას დავუთმობ.. დავუთმობ თვით სამოთხესაც და ჯოჯოხეთს დავცინებ ჩემი გულის გახსნით და მასში აბობოქრებული კოცონის ჩვენებით...
და მას შერცხვება თავისი უსუსური ალის.
მე არ მჭირდება ჯილდოს სახით მოპოვებული ფრთები და გვირგვინი, არც სამოთხის კომფორტი და დაპირებული ნეტარება... თქვენი იყოს!
უამრავი გზიდან ერთერთი აუცილებლად სამყაროს კიდემდე მიგიყვანს, იმ კიდემდე, სადაც შემდეგი ნაბიჯი მხოლოდ უფსკრული შეიძლება იყოს... ხოდა დგახარ ამ უფსკრულის წინ და ფიქრობ, გადადგა თუ არა შემდეგი ნაბიჯი, დაასრულო თუ არა გზა სახელად “სასოწარკვეთა”, გადაეშვა თუ არა თავით სიცარიელეში... დგახარ ეკლიანი გზის ბოლოს და პირდაპირ სულში უყურებ უფსკრულის ფსკერის სიბნელეს.
...შიში გიპყრობს...
...არადა ამ დროს უკვე მკვდარი ხარ, ჯერ არ გაცოცხლებული მკვდარი, რომელსაც ჰგონია, რომ სამყაროს კიდიდან გადახტომის შემდეგ ეზიარება ამ დიად საიდუმლოს... ეს მშიშარა სიკვდილია, მკვდართა სიზმარი...
ნამდვილი სიკვდილი - მშობლის ალერსია, მეგობრის ღიმილია, შეყვარებულის ამბორია. იმისთვის, რომ მოკვდე, ჯერ უნდა დაიბადო...
სიკვდილი უნდა დაასწრო სიკვდილს, როგორც დუელში სასხლეტის გამოკვრა!.. უნდა დაასწრო აფეთქება და ქარში აალება, ვიდრე ჩაგაქრობს. შემდეგ სიცოცხლეს უნდა გაუღიმო და მზის სხივების ფეირვერკებით შენი ჩასახვა აუწყო სამყაროს!.. შენ იბადები, როგორც სუპერნოვა - თვალისმომჭრელი სიკაშკაშით და სამყაროს უფსკრულს სიბნელეს აცლი, ისევე როგორც დრო აცლის ხეს გამხმარ ფოთლებს...
...და აი ასე...
...შენ სიკვდილი გააცოცხლე!.. სიბნელის სიცარიელე სინათლით აავსე... არარაობა აზრად აქციე - აი იმ მშობლის ალერსად, მეგობრის ღიმილად... შეყვარებულის ამბორად...
შენ სუპერნოვა ხარ!
სამყაროს კიდემ ვერ დაგიტია და გაგექცა, იქ, სადაც შენი სინათლე ვერ მისწვდებოდა, სადაც ვარსკვლავები არ კაშკაშებენ და გზააბნეული სასოწარკვეთის მეტი ვერავინ მიაგნებს...
ნამდვილი სიკვდილი - სიცოცხლეა,
ნამდვილი სიცოცხლე - სიკვდილი...
ეს მხოლოდ აფეთქებულმა ვარსკვლავებმა იციან.
ადამიანი, როგორც სამყაროს ნაწილი, თავისი არსით განვითარებადი - ევოლუციური მოვლენაა, და ბუნების სხვა მოვლენებისგან განსხვავებით იგი განვითარების ყველაზე მაღალ საფეხურზე ითვლება. ერთი შეხედვით ასეც არის... თუმცა განვითარება თავის თავში უკვე მოიაზრებს პლიუსის და მინუსის, აღმავალი და დაღმავალი მოძრაობის, პროგრესული და რეგრესული სვლის და შეკუმშვა - გაფართოვების ერთობას.
როდის იწყება რეგრესი? ან კი ითვლება რეგრესად გარკვეული ქმედებები, მიუხედავად მისი გარეგნული მსგავსებისა, რომელიც რეალურად პროგრესს მოიცავს?..
yin yang
მაინც რა არის რეგრესი??.. განვითარება მხოლოდ ევოლუციით არ შემოიფარგლება, მას ინვოლუციაც ისევე სჭირდება, როგორც ევოლუცია, უფრო სწორად ორივე ერთად და ერთდროულად. მათი ურთიერთმოქმედება ორ თევზს ჰგავს, რომელთაგანაც ერთი დინებას მიყვება, ხოლო მეორე დინების საწინააღმდეგოდ მიცურავს. ისინი ერთმანეთს აბალანსებენ... ორი პლიუსის, ისევე როგორც ორი მინუსის ურთიერთქმედება უკვალოა, უშედეგო, მეტიც - ისინი უბრალოდ არ მოქმედებენ, არ ხდება მათ შორის არავითარი კავშირი და მოძრაობა.
დააკვირდით ერთი ადამიანის ერთ სიცოცხლეს, მისი განვითარების ეტაპებს: ბავშვობას, ახალგაზრდობას, სიბერეს... რატომ ემსგავსება მოხუცი ბავშვს? ნუთუ შეიძლება მის ბავშვურობას რეგრესი დავარქვათ?.. ნუთუ არ გინახავთ ცხოველი, რომელსაც ადამიანზე მეტი შეგნება აქვს და მეტი ესმის?.. ნუთუ ერთხელ მაინც არ გინატრიათ, რომ ფრინველად დაბადებულიყავით... ან წვიმად ქცეულიყავით.
არა, ეს რომანტიზმი არ არის, ეს ბუნებაა ასეთი, მისი თამაშია...
არის სადღაც ერთი შეხების წერტილი, ფაქიზი ზღვარი, სადაც ეს ორი უკიდურესობა ხვდება ერთმანეთს, და რომლის გადაბიჯების შემდგომ, თითქოს უკუსვლას იწყებ... მაგრამ აქვე არის ის სიფაქიზეც, რომელიც განასხვავებს ამ ორ თითქოსდა მსგავს მოვლენას. სხვაობა გაუცნობიერებელ და გაცნობიერებულ ქმედებაშია!.. გარეგნული ინვოლუციის პერიოდში ადამიანი ემსგავსება ევოლუციის გზაზე მდგომ მის წინამორბედს, ის ჯერ ემსგავსება რომელიმე ცხოველს, თუმცა მის საუკეთესო თვისებებს იყენებს (მაგ: ხდება ძაღლივით ერთგული, გველივით ბრძენი, ლომივით ძლიერი, არწივივით თავისუფალი), შემდეგ მცენარეს - მშვიდი, განმარტოვებული და გულუხვი, შემდეგ მინერალს და ასე უსასრულოდ, იქამდე, სანამ განზიდვა არ შესუსტდება და უკან არ დააბრუნებს პლიუსში... მთელი ეს პროცესი მხოლოდ და მხოლოდ ბალანსს ემსახურება, როგორც გარეგანს, ასევე შინაგანს. ბალანსის დარღვევა და რომელიმე უკიდურესობის გაქრობა - სიცოცხლის შეწყვეტის ტოლფასია. რათქმაუნდა ფიზიკურ (ან მხოლოდ ფიზიკურ) სიცოცხლეს არ ვგულისხმობ, ზოგადად, ეს - მოძრაობის გაჩერება, გაყინვა და უმოქმედობაა... სამყაროს სუნთქვის შეწყვეტაა.
ჩვენი წონასწორობის იდეალური მდგომარეობა ნულის მდგომარეობაა, ჩვენი პლიუსი და მინუსი, აღმავალი და დაღმავალი ამ წერტილში ხვდებიან ერთმანეთს. ნული - ეს ის წერტილია, სადაც ყველაფერი არაფერია და არაფერი - ყველაფერი, სადაც მოძრაობა კი არ ჩერდება, მომენტში მარადისობად იქცევა... ეს ბალანსია.
ჩვენ მარადისობის შვილები ვართ - მე და შენ... ხელთუქმნელები, უკვდავები, წამიერები... მზის სხივით გამოვლენილები და მისივე ჩრდილში დამალულები.
ჩვენი თვალებით უყურებს მარადისობა საკუთარ შემოქმედებას - სამყაროს, ჩვენით წვიმს, ჩვენით ქრის ველებზე და ტალღებად ეხეთქება ნაპირებს... ჩვენით შეიგრძნობს საკუთარ სილამაზეს, სურნელს, ფერებს, მელოდიას...
ჩემი ცრემლებით ნამავს შენს მიწას,
შენი ღამით შენატრის ჩემს დილის სხივებს,
ჩემი ყვავილებით შეისუნთქავს შენს არომატს... და ამით გვიმღერის ჩვენი განუყოფლობის სიმღერას...
მაგრამ ხშირად, დროის საფარველქვეშ საუკუნეებით ვცდებით ერთმანეთს, და ჩვენ შორის სივრცე გადაულახავი გვეჩვენება. მე და შენ მოკვდავის თვისებებს ვიძენთ და შიში გვიპყრობს... ბრმა და ბნელი შიში, რომელიც მზესაც კი ვერ ხედავს.
მაგრამ ყველა შიში და თვისება მხოლოდ დროის სამეფოში არსებობს.
ჩვენ კი უკვდავები ვართ!.. მარადიულები!..
როგორ შეიძლება მარადისობას სივრცის დროებითი საფარველის ეშინოდეს?..
როგორ შეიძლება მოკვდავის თვისებები მარადიული გახდეს, მოკვდავის - რომელიც მხოლოდ დროში ცოცხლობს... და მხოლოდ სივრცეში იბადება და კვდება?..
როგორ შეიძლება სულის მელოდია დრომ შეაჩეროს?..
ჩვენ ხელთუქმნელები ვართ სამყაროს სუნთქვასავით!.. მე და შენ!.. და მხოლოდ იქამდე გვერქმევა “მე და შენ”,
სანამ ჩემი ყვავილების არომატით ტკბობა არ მოგბეზრდება,
სანამ შენი დილის სხივებით ჩემს სიზმრებს არ გააღვიძებ,
სანამ ჩემი ცრემლებით არ გაიჟღინთება შენი მინდვრები და ახალგაღვიძებულზე ზღვიდან დაბერილი ზაფხულის ბრიზით არ ჩამჩურჩულებ: მე ვარ შენ!
